Informatie

Van de rood-groene merklappen uit de zuidwesthoek van Friesland hebben alleen de merklappen uit Warns een doopgezinde achtergrond. Ze laten zien dat de meisjes in Warns zich aan een heel duidelijk voorbeeld moesten houden. Rondom de staande lap van fijn linnen werd een open zoompje genaaid en bovenaan borduurden de meisjes eerst een randje ‘Essen Emmen’; afwisselend de letters S en M, een verwijzing naar Sancta Maria. Op deze lappen ontbreken eenvoudige letters. Alle meisjes borduurden hun leeftijd en soms de initialen van hun ouders. In het midden is altijd een mooie gestileerde mand of pot met anjers en vogeltjes geplaatst. Daaromheen zijn vele kleine motiefjes uit het dagelijks leven te zien. Opvallend is de driemaster met de bolle zeilen, maar die verwijst op deze lap niet naar het beroep van de vader. Marten Wouters Maakal, de vader van de twaalfjarige Lieuk Martens was landbouwer. Lieuk trouwde in 1804 met Age Jurjens Zeeman, die inderdaad zeeman was en een vijfjarig dochtertje Geis had uit een eerder huwelijk. Bij zijn overlijden was ze winkelierster van beroep, want in de tijd dat haar man op zee was, moest zij wel inkomsten hebben.

Uitgelicht!

• Open zoom
Open zoom
---
Merklappen in de zuidwesthoek van Friesland hebben meestal een brede zoom, afgewerkt met een open zoomsteek.
• Randje met S en M
Randje met S en M
---
Een rand met afwisselend een liggende S en een M is nog een overblijfsel van Sancta Maria. Heilige Maria, de moeder van Jezus. Dit stamt uit de tijd voor de reformatie. In Hindeloopen werd dit randje ‘Essen Emmen’ genoemd.
• Rood en groen
Rood en groen
---
In de zuidwesthoek van Friesland koos men vaak voor de kleuren rood met groen. Deze combinatie komt vaker voor in doopsgezinde kringen, zoals in Aalsmeer. Ook in de 19de eeuw kan die kleurkeuze nog wijzen op een doopsgezinde achtergrond.
• Achthoek
Achthoek
---
Een achthoek wordt gezien als een volmaakte vorm. In deze achthoek staat een paartje in 17de-eeuwse kleding, met grote kraag. De vrouw heeft een oud-Friese hoofdbedekking.
• Pot met anjers
Pot met anjers
---
In de Middeleeuwen was de anjer symbool voor Maria, de moeder van Jezus. In de beeldende kunst is een rode anjer het symbool van de verloving. Op Friese merklappen komt de anjer vaak voor als decoratieve bloem.
• Linnenkast
Linnenkast
---
Typisch voor Friese merklappen is de linnenkast, met twee deuren, balpoten en een grote kap. Erop een kaststel van drie vazen of kommen. De linnenkast is het symbool van de goede huisvrouw. Zij heeft de sleutel van de kast en gaat over de inhoud.
• Haardgerei
Haardgerei
---
Haardgerei in de vorm van een tang, een treeft of een rooster, een schep en soms een hangijzer komt vaak samen voor op een Friese merklap. Hier zijn de onderdelen wat verspreid over de lap. De haard is het hart van een huis.
• Schip onder zeil
Schip onder zeil
---
In de Christelijke symboliek is het schip het symbool voor de vaart van de ziel naar de veilige haven. In de middeleeuwen is het schip het symbool van de hoop. Een schip kan ook een huwelijksboot verbeelden. De bemanning is geen symbool van het gezin
• Achtpuntige ster
Achtpuntige ster
---
Een achtpuntige ster is in de christelijke wereld symbool van Bethlehem. Het is een decoratief motief dat over de hele wereld voorkomt.
• Initialen LMW
Initialen LMW
---
Na het alfabet borduurde Lievk Martensdochter haar initialen en de W van Warns. S.H. zijn de initialen van moeder Sibbel Hauck.

Kenmerken

• merkletterlap

• T1957-090

• Ottema-Kingma Stichting

• 1. Initialen maakster : LM (3x)2. Datering : 17853. Overige initialen : SVH4. Overige tekst : LIEVK MARTENSDOCHTER OUD TVAALF IAAR

• 50.5 x 34.5 cm

• kruissteek
• open naaisteek
• platsteek
• stersteek
• stiksteek

• geometrie
• randmotief
• achthoek
• ster
• levensboom gestileerd
• mand met bloemen
• vogel
• papegaai
• paard
• hond
• gevleugeld hart
• molen
• echtpaar
• man
• vrouw
• rijtuig
• schip
• haardstel
• treeft
• wasmand
• kussen
• theepot
• ketel
• kan
• linnenkast
• beddenpan

• zijde
• linnen