Informatie

Janke Sibes uit Stiens heeft haar merklap met veel aandacht en kennelijk plezier gemaakt. Haar nazaten hebben de lap dan ook ingelijst om naar te kunnen kijken. Oorspronkelijk werden merklappen altijd in de linnenkast bewaard. Nu is het linnen bruin geworden en een aantal kleuren zijn verbleekt. Janke Siebes (van Eisinga) in Stiens borduurde haar lettermerklap op vrij grof linnen. Het kruissteekborduurwerk is aangevuld met stersteken, stiksteken en platsteken. Aan de bovenkant borduurde ze zeven maal het Friese alfabet zonder de J Q U, X, Y en Z. De naaivrouw die haar leerde borduren liet haar de motieven netjes ordenen op rijen, de kleine boven en onderaan de grootste motieven. Tussenruimtes heeft ze gevuld met kleine motiefjes, een rij cijfers en zes maal G, wat betekent: Gezegd, Gezocht, Gevonden, Gekocht, Geknoopt, Gebonden. Misschien weet Janke niet eens meer dat die zes G’s ooit te maken hadden met een knottedoek, die allang uit de mode is. De lap is vol geborduurd, maar niet rommelig geworden. Janke heeft zeker een jaar aan de lap geborduurd, in 1778 had ze de letters af en in de loop van het volgende jaar de traditionele motieven. Deze lap is ingelijst geweest. Daarom is van deze lap een patroon gemaakt met de oorspronkelijke kleuren die nog aan de achterkant te zien zijn.

Uitgelicht!

• Kleine initialen
Kleine initialen
---
De initialen S.I.I.I. staan voor haar ouders Siebe Joukes en Idske Idses die 24 juli 1768 zijn getrouwd. I.S.en R.S zijn waarschijnlijk beide zusjes Jantje Sibes en Riemke Sibes.
• Volledige naam
Volledige naam
---
Janke zette haar eigen naam voluit.
• 6 x G
6 x G
---
Zes maal G betekent: gezegd, gezocht, gevonden, gekocht, geknoopt, gebonden. Dit verwijst naar een Friese knottedoek. Een jongen gaf zijn geliefde een losjes geknoopte zakdoek met geldstukken. Als zij de knoop aantrok, accepteerde ze het aanzoek.
• Grote initialen
Grote initialen
---
Grote initialen met siersteken werden gebruikt als voorbeeld voor het borduren van beddenlakens.
• Mand met bloemen
Mand met bloemen
---
Deze mand met grote bloemen is hier mooi in evenwicht met de andere patronen op de lap. Dergelijke bloemen zijn ook te vinden op oosterse tapijten.
• Mystieke wijnpers
Mystieke wijnpers
---
Een hart in een wijnpers, met vogels erom, verbeeldt het bloed van Christus dat wordt vergoten om de wereld te redden. De vogels zijn de dragers van de ziel en vormen de verbinding tussen hemel en aarde.
• Beddenpan
Beddenpan
---
Met een beddenpan gevuld met gloeiende kooltjes werd vroeger het bed in de bedstee voorverwarmd.
• Leeuwtjes
Leeuwtjes
---
De leeuw symboliseert kracht en standvastigheid. Leeuwen versierden vaak de poort van een huis. Nu zie je ze vooral nog bij de ‘Chinees’.
• Geometrisch motief
Geometrisch motief
---
De vierzijdig geometrische motieven op deze merklap zijn opgebouwd rond een stervorm. Dergelijke motieven zijn al vroeg ontstaan en werden al afgebeeld in 16de-eeuwse patronenboekjes.

Kenmerken

• lettermerklap

• T2006-075

• Fries Museum

• 1. Initialen maakster : IS (5x)2. Datering : 1778 17793. Overige initialen : SI II4. Overige tekst : IANKE SIBES ANNO 1778 ANNO 1779 GGGGGG

• 39.4 x 51.5 cm

• kruissteek
• stersteek
• stiksteek

• geometrie
• ster
• levensboom gestileerd
• mand met bloemen
• vaas met bloemen
• vogel
• hond
• hert
• gevleugeld hart
• molen
• mystieke wijnpers
• vrouw
• linnenkast
• ketel
• beddenpan
• naaikussen
• wasmand
• kan

• zijde
• linnen