De familie van Janke Siebes: patriotten met een achternaam
Geplaatst op: 22-02-2011 door: Martha Kist
Niet alleen de merklap van Janke Siebes is interessant, ook haar familiegeschiedenis is reuze spannend. Janke leefde in de patriottentijd en de tijd van de Bataafse Revolutie (1795). Haar vader was zelf een overtuigd patriot. De patriotten keerden zich tegen het bewind van stadhouder Willem V en de gewoonte dat de regenten elkaar de baantjes toeschoven. Beïnvloed door de Verlichting streden ze voor meer democratie. De patriotten verenigden zich in exercitiegenootschappen, een soort bewapende burgermilities. Hoewel de patriotten niet tot de bestuurlijke bovenlaag behoorden, was het niet een volksbeweging. Er waren onder de patriotten veel burgers en kooplieden actief.
Uit het heldere kleurgebruik van Jankes lap kan afgeleid worden dat ze uit een welgestelde familie kwam, zoals Gieneke al opmerkte. Vader Siebe was inderdaad een ‘dikke boer’. Hij voelde zich zo belangrijk, dat hij op een gegeven moment besloot een familienaam aan te nemen, iets wat voor 1811 op het platteland niet veel voorkwam. Pas in 1811 voerde keizer Napoleon in Nederland de Burgerlijke Stand in en werden alle inwoners verplicht een eigen achternaam te kiezen. Alle drie dochters van Siebe Joukes en ook hijzelf komen al voor 1811 voor met de achternaam (van) Eisinga, of Eysinga gespeld.
Inschrijving van het huwelijk van Janke Siebes in het kerkboek van Dronrijp, DTB 512.
Onze Janke trouwde op 8 mei 1791 als Janke Siebes van Eisinga met Marten Sakes Tjepkema, een rijke boerenzoon uit Dronrijp. Hij droeg dus ook al een achternaam. Marten was een echte patriot. Hij had als kapitein van een vrijcorps deelgenomen aan een revolutionaire opstand in Franeker in 1787. Toen de opstand mislukte, vluchtte hij uit Friesland weg. Hij kon terugkeren op voorwaarde dat hij een boete van 10.000 goudguldens betaalde, in die tijd een vermogen. Zo konden Marten en Janke toch trouwen.
Ook Jankes zus Jantje trouwde in het revolutiejaar 1795 met een patriot, Paulus Matthias Kesler, dominee van Dronrijp. Vanwege zijn drankmisbruik en wandaden was deze man alom berucht en gehaat.