Friese merklap op de Handwerkbeurs in Zwolle
Geplaatst op: 02-03-2011 door: Gieneke Arnolli
Het is boeiend dat je via de merklap de tienjarige Janke uit Stiens opeens betrokken wordt bij de geschiedenis in de Franse tijd. Haar replicamerklap heb ik intussen af! Daarover de volgende keer meer.
Was vroeger het maken van een merklap iets voor meisjes van een jaar of tien, tegenwoordig is handwerken een hobby voor volwassenen, vrouwen én mannen. Afgelopen weekend waren op de Handwerkbeurs in Zwolle de prachtige merklappen tentoongesteld van Jan Houtman. Hij heeft vele eigentijdse composities geborduurd met traditionele motieven. Zijn patronen zijn zeer geliefd en worden door velen nageborduurd.
In de veelheid van stands viel mijn oog echter direct op een grote Friese merklap. Een vorm van vakdeformatie, zullen we maar zeggen. Dat was in de stand van Merkwaardig, de Vereniging voor Liefhebbers van Merklappen. Feite Steffensdochter maakte in 1711 het origineel, dat zich bevindt in het Fries Museum. Merkwaardig heeft van deze grote merklap een patroon laten maken.
lettermerklap van Feite Steffens 1711
Tot mijn spijt weten we nog steeds niets van de maakster. De merklap van Feite Steffensdochter is verzameld door Nanne Ottema (1874-1955), notaris in Leeuwarden. Hij verzamelde vrijwel alles op het gebied van erfgoed in Friesland. ‘Vrijwel alles’ varieert van Aziatische keramiek, dat zeer geliefd was in Friesland, tot merklappen. Met zijn keramiek is het Keramiekmuseum het Princessehof gesticht. Ruim tweehonderd van zijn merklappen zijn door de Ottema-Kingma Stichting (OKS) ondergebracht in het Fries Museum.
Jammer genoeg heeft Nanne Ottema zelden genoteerd waar, of van wie hij de merklap van Feite verworven had. We weten dus niet waar Feite Steffens nakomelingen woonden. Die hadden deze lap al meer dan twee eeuwen bewaard. Maar haar naam is ook niet terug te vinden is op de website van Tresoar. Waar ze is geboren, met wie ze was getrouwd, waar ze is overleden: het is een raadsel. Toch is dit een echte Friese merklap.