Van knottekistje naar bekende en onbekende Friese merklap


Geplaatst op: 31-03-2011 door: Gieneke Arnolli

Het knottekistje dat Martha als reactie op de merklap van Feite Steffens liet zien, is intussen in bruikleen aan het Rijksmuseum Twente gegeven. Professor Johan ter Molen verklaarde dan wel in de Leeuwarder Courant dat een knottenkistje echt iets voor rijke boeren was, maar het was evengoed iets voor de adel en welgestelde burgers. Hoe verklaar je anders de familiewapens op een aantal en de Amsterdamse exemplaren?

Op de uitnodiging voor de jubileumvergadering van de Nederlandse Genealogische Vereniging in Fryslân staan twee merklappen. De ene is de merklap die oorspronkelijk in 1746 is geborduurd door Antje Jilderts van Egten uit Ferwerd, gemerkt A.I.



Antje was een meisje van 11 jaar en ze verwerkte in de motieven het huwelijk van haar zus Klaaske met Jacob Jans Verhoek. De letters I. K. I. betekenen: Jacob ‘hart = houdt van’ Klaaske Jilderts. En Klaaske wordt de meesteres van de linnenkast, het symbool van het huishouden. Klaaske is gesymboliseerd in het vogeltje in het kooitje linksonder. Dat was al in de 17de eeuw een gebruikelijk symbool voor een gehuwde vrouw. Antje zelf is de vrije vogel op de kerk.

Dat we de namen kennen achter de initialen is te danken aan genealogisch onderzoek van Martha Kist in 2000. Het was het uitgangspunt voor het onderzoek naar de Friese merklappen in het Fries Museum. Daarom ook is juist van deze merklap een patroon gemaakt die bijgevoegd was in het boek Letter voor Letter, over merklappen in de opvoeding van Friese meisjes. De merklap op de uitnodiging is een replica die is geborduurd door Martha.



 detail merklap AW 1744

Van de andere merklap met de vrolijke kleuren, gemerkt A.W. 1744, weten we helaas niet de herkomst. Deze is verzameld door Nanne Ottema (1874-1955) die geen gegevens hierover heeft genoteerd. Welk meisje gaat schuil achter A.W. ? Ze was welgesteld, de dure kleuren van haar borduurzijde laten dat zien. Wellicht is er iemand die een vergelijkbare merklap bezit, waar wel de herkomst van bekend is?

Reacties

Er zijn bij dit artikel nog geen reacties geplaatst
Impres Internet Groep B.V. te Zwolle