Friese merklap uit Pingjum Geplaatst op 23 juni 2011 door Gieneke Arnolli Deze week gaf ik een lezing over Friese merklappen in het wijkzorgcentrum Greunshiem in Leeuwarden. Ik vraag altijd of de bezoekers hun eigen merklappen, zelfgemaakt of erfstuk, mee kunnen nemen. Die bespreek ik dan en er komen vaak leuke verhalen op tafel. Maar nu was er in Greunshiem een grote renovatie en verhuizing gaande. De merklappen waren ingepakt. Mijn replica van Janke Sibes is daarom de zaal rond geweest, zodat iedereen toch even iets tastbaars had naast de plaatjes op het scherm. In een à anderhalf uur probeer ik de rol van de merklap in de opvoeding van Friese meisjes te vertellen. Iedereen is toch verrast dat in het verleden die hele grote ingewikkelde lappen zijn gemaakt door een meisje van een jaar of tien.

Een aantal jaren terug kreeg het museum een aantal merklappen uit een familie van een mevrouw die naar Greunshiem zou verhuizen. Haar eigen rood-witte schoolmerklap hield ze graag bij zich. Er was een merklap bij uit 1794 met dezelfde initialen als haar eigen: H.B.

Bij deze mevrouw staat de B voor een achternaam, in 1794 was de B een patroniem: de maakster heette Hijke Broers.

Mevrouw had verteld dat haar familie uit Langweer kwam. Dat maakte me extra nieuwsgierig omdat we geen merklappen uit die omgeving in de museumcollectie hadden. Maar onderzoek naar deze reeks wees uit dat de plaats van herkomst niet Langweer was maar Pingjum!

Hijke Broers is in 1782 geboren als jongste dochter van Broer Johannes en Antje Pijtters. Hijke trouwde in Pingjum met Hessel Lieuwes in 1806 en samen kregen ze drie dochters, Trijntje *1807, Antje *1808 en Luutske *1816 en een zoon Broer *1810. Bijzonder is dat Hijke het motief van de pot met anjers helemaal in stersteken uitvoerde. Daardoor is het vier keer zo groot als hetzelfde motief in kruissteken geworden. Hijke heeft zo een unieke merklap gemaakt! De volgende keer vertel ik hoe ik van Langweer in Pingjum verzeilde!